Yetişkinlerde Skolyoz

Yetişkinlerde Skolyoz Nedir?

Yetişkinlerde skolyoz, omurganın yana doğru eğrilmesi ve aynı zamanda dönmesiyle ortaya çıkan bir omurga bozukluğudur.

Çoğu zaman çocukluk veya ergenlik yıllarında başlayan eğriliğin zamanla ilerlemesi sonucunda görülür; ancak yaşa bağlı dejeneratif değişiklikler nedeniyle yetişkinlik döneminde ilk kez gelişen skolyoz da yaygındır. Bu durumda sırt veya bel ağrısı, duruş bozuklukları, hareket kısıtlılığı ve bazı hastalarda sinir sıkışmasına bağlı bacaklarda uyuşma ya da güçsüzlük gibi şikâyetler ortaya çıkabilir.

Yetişkinlerde skolyoz tanısı; fizik muayene ve ayakta çekilmiş omurga görüntülemeleriyle konur. Tedavi ise eğriliğin derecesine, semptomların şiddetine ve kişinin günlük yaşam etkilenimine göre planlanır; çoğu hastada fizik tedavi ve ağrı yönetimi yeterli olurken, ileri vakalarda cerrahi değerlendirme gerekebilir.

Yetişkinlikte ortaya çıkan dejeneratif skolyoz genellikle disklerin yıpranması, eklemlerin aşınması, kas zayıflığı ve kemik yoğunluğunun azalmasıyla ilişkilidir. Özellikle kadınlarda menopoz dönemine bağlı hormonal değişiklikler ve osteoporoz bu süreci hızlandırabilir. Boy kısalması, duruşta bozulma ve artan sırt-bel ağrısı skolyozun varlığına işaret edebilir.

Düzenli egzersiz ve aktif yaşam tarzı, belirtilerin hafifletilmesinde önemli rol oynar.

Skolyoz Sonradan Olur mu?

Evet, skolyoz yalnızca çocukluk veya ergenlik yıllarında ortaya çıkan bir durum değildir; yetişkinlik döneminde tamamen yeni başlayan eğrilikler de görülebilir. Bu durumun en yaygın nedeni yaşlanmaya bağlı dejeneratif süreçlerdir.

Omurga yük taşıma kapasitesini zamanla yitirdiğinde diskler çöker, eklemler aşınır ve bağ dokularında gevşeme meydana gelir; tüm bu değişiklikler omurganın yavaşça yana doğru kaymasına ve dönmesine yol açabilir.

Travmalar, önceki omurga ameliyatları, osteoporoz veya omurların kırılgan hale gelmesi gibi etkenler de sonradan ortaya çıkan eğriliklerin oluşumunda rol oynayabilir.

Dolayısıyla yetişkin skolyozu birçok kişinin düşündüğünün aksine yalnızca “gençlikten kalan bir sorun” değildir; yaşamın ileri dönemlerinde de başlayabilir ve aktif tedavi gerektirebilir.

İdiopatik tipte, eğrilik genellikle gençlik yıllarında fark edilse de zamanla omurga esnekliğini kaybettikçe daha belirgin hale gelir ve ağrı gibi yeni sorunlara yol açabilir.

Dejeneratif skolyoz ise yaşlanmaya bağlı olarak omurlar arasındaki disklerin çökmesi, faset eklemlerinin aşınması ve bağ dokularının zayıflaması sonucunda gelişir; bu nedenle eğrilik kadar sinir kökü basısına bağlı bacak ağrısı, uyuşma ve denge bozukluğu gibi bulgular da görülebilir.

Her iki tipte de eğriliğin yönü, yeri ve derecesi kişiye özgü farklılıklar gösterir ve tedavi planı bu parametrelere göre şekillenir.

Yetişkin Skolyozu Belirtileri Nelerdir?

• Sırt veya bel bölgesinde giderek artan ağrı; özellikle uzun süre oturmak veya ayakta kalmakla belirginleşmesi
• Omuzlar arasında yükseklik farkının ortaya çıkmasıBel çukurluğunda asimetri oluşması
• Kalça seviyelerinde dengesizlik fark edilmesi
• Vücudun hafifçe bir yana kaymış gibi görünmesi (postürel bozukluklar)
• Sinir kökü etkilenmesine bağlı bacaklarda yanma, karıncalanma veya güçsüzlük hissi
• Nadir durumlarda göğüs kafesindeki şekil değişikliğine bağlı nefes kapasitesinde azalma
• Belirtilerin yavaş ilerlemesi nedeniyle yaşa bağlı sıradan ağrılarla karıştırılması ve bu yüzden tanının gecikmesi

Yetişkin Skolyozu Nasıl Teşhis Edilir?

Yetişkinlerde skolyoz teşhis süreci kapsamlı bir fizik muayene ile başlar ve hekim omurganın hizasını, hareket açıklığını ve nörolojik fonksiyonları değerlendirir.

Teşhisin doğrulanması için çoğunlukla ayakta çekilmiş tam omurga röntgenleri kullanılır; bu görüntüler eğriliğin derecesini, yönünü ve omurların rotasyonunu belirlemede temel araçtır. Radyografiye ek olarak bazı hastalarda sinir kökü basısı veya omurilik kanalı darlığı şüphesi varsa manyetik rezonans görüntüleme tercih edilir.

Kemik kalitesi ya da yapısal bütünlük hakkında daha ayrıntılı bilgi gerektiğinde bilgisayarlı tomografi kullanılabilir. Bu değerlendirmeler sonucunda hastanın eğriliğinin tipi, şiddeti ve eşlik eden sorunlar ortaya konur ve tedavi stratejisi buna göre belirlenir.

Yetişkinlerde Skolyoz Düzelir mi?

Yetişkinlerde skolyoz genellikle tam anlamıyla düzelmez, çünkü omurga artık büyüme çağındaki esnekliğe sahip değildir ve eğrilik çoğunlukla kalıcıdır. Ancak doğru tedavi ve yönetim ile eğrilik ilerlemesi durdurulabilir, ağrı ve fonksiyon kaybı azaltılabilir, duruş ve hareket kabiliyeti iyileştirilebilir.

Fizik tedavi, postür egzersizleri, ağrı yönetimi ve gerekirse cerrahi müdahaleler, yaşam kalitesini artırmak ve semptomları kontrol altına almak için etkili yöntemlerdir. Bu nedenle amaç, skolyozu tamamen düzeltmekten çok, kontrol altında tutmak ve kişinin günlük yaşamını rahat sürdürmesini sağlamaktır.

Orta ve ileri dereceli vakalarda ise ağrı ve fonksiyon kaybı belirginse cerrahi seçenekler gündeme gelebilir; omurganın stabilize edilmesi ve eğriliğin düzeltilmesi amacıyla spinal füzyon veya implant yerleştirme gibi yöntemler uygulanabilir. Tedavi sürecinde multidisipliner yaklaşım, ağrının azaltılması, hareket kabiliyetinin korunması ve yaşam kalitesinin artırılması açısından önemlidir.

Yetişkinlerde Skolyoz İçin 3 Boyutlu Skolyoz Tedavisi

Skolyoz ne zaman teşhis edilirse edilsin 3 boyutlu skolyoz egzersizleriyle her dönemde destek sağlanabilmektedir. Aktif bir yaşam tarzı olanlar için, skolyoza özgü egzersizler ekleyerek skolyozlarını nasıl yöneteceklerini öğretiyoruz.

Bizlerin amacı; skolyoza özgü protokoller geliştirmek, yaşam kalitesini korumak, ağrı yönetimi, skolyozun ilerlemesini durdurmak ve postürü iyileştirmektir. Hastaları güçlendirmeyi hedefliyoruz ve öğrettiğimiz becerilerle, bireylerin skolyoz üzerinde kontrol hissini yeniden kazanmalarına yardımcı oluyoruz.

Her yaştan yetişkini, torakal, torakolomber, lomber skolyozluları ve  kifozluları tedavi ediyoruz. Yetişkinler tipik olarak ergenlere göre daha sert bir omurgaya sahip olduklarından, yetişkin hastalarda Cobb açısını azaltmaktan ziyade 3 boyutlu skolyoz tedavisi ile omurga mobilizasyonunu artırmayı hedefliyoruz.

3 Boyutlu Skolyoz Tedavisi Faydaları

• Varsa ağrıyı azatmak veya ortadan kaldırmak
• Skolyozun ilerlemesini durdurmak (stabilizasyon)
• Omurga esnekliğini ve gücünü artırmak
• Skolyoz üzerinde güçlenme
• Skolyoz yönetimi için yaşam boyu beceriler öğretmek
• Doğru nefes almayı ve akciğer fonksiyonunu iyileştirmek
• Vücut farkındalığını ve mekaniğini geliştirmek
• Postüral iyileşme: Skolyoz egzersiz protokollerimiz, yetişkinlerin postüral görünümlerini iyileştirmelerine ve omurga dengesini sağlamaya yardımcı olmaya odaklanır.

Programımızın temeli eğri paternine özgü omurga eğitimidir. Yetişkinler, benzersiz omurgalarının nüanslarını açıklamaya başladığımızda hoş bir şekilde şaşırıyor ve aniden bedenlerine karşı iyimser oluyorlar. Hemen hemen her hasta, kimseni bizim yaptığımız şekilde skolyozu onlara açıklamadığını bildirdi.

Programınızı bu yeni edinilen anlayışla başlatıyor ve ilerlemeyi önlemenize, ağrıyı hafifletmeye ve hareketliliği korumanıza ve geliştirmenize yardımcı olmak için tasarlanmış konseptler halinde sunuyoruz. 

Yetişkinlerde Skolyoz Program Bileşenleri

Günlük yaşam aktiviteleri sırasında daha dengeli bir omurga ve dik bir gövde oluşturmak için alışılmış duruşlarınızı değiştirmenin ve kendini düzeltmenin doğru yolunu gösteriyoruz.

• Özel sagital düzlem egzersizleri
• Omurgayı esnek tutabilmek için basit egzersizler
• Core Stabilizasyon egzersizleri (omurgayı destelemek ve core kasları geliştirmek için tasarlanmış 3 boyutlu egzersizler).

Yetişkin Skolyoz İçin Cerrahi Gerekli mi?

Yetişkin skolyozunda cerrahi her hasta için zorunlu bir yaklaşım değildir; aksine çoğu birey uygun fizik tedavi, egzersiz programları, ağrı kontrol stratejileri ve gerektiğinde enjeksiyonlarla cerrahi dışı yöntemlerden önemli fayda görür.

Cerrahi gerekliliği daha çok eğriliğin hızla ilerlediği, omurga dengesinin ciddi şekilde bozulduğu, yaşam kalitesini belirgin düşüren ağrıların kontrol altına alınamadığı veya sinir basısına bağlı nörolojik sorunların ilerlediği durumlarda gündeme gelir. Tedavi kararı alınırken hastanın yaşı, genel sağlık durumu, kemik kalitesi ve beklentileri gibi birçok değişken birlikte değerlendirilir.

Amaç her zaman en az müdahale ile en yüksek fonksiyonel iyileşmeyi sağlamaktır.

Yetişkin Skolyozunda Ne Zaman Ameliyat Yapılır?

Yetişkinlerde skolyoz ameliyatı kararı genellikle eğrilik derecesinin belirli bir eşiği aşması, günlük yaşam aktivitelerini kısıtlayacak seviyede ağrı oluşması veya sinir basısına bağlı fonksiyon kaybının ortaya çıkması ile alınır.

Eğrilik oturmayı, yürümeyi veya vücut dengesini bozacak kadar ilerlediğinde cerrahi seçenekler daha güçlü şekilde değerlendirilir. Bunun yanında, konservatif tedavilere rağmen ağrının kontrol altına alınamadığı ya da omurilik kanalının daralması sonucunda bacaklarda belirgin güç kaybı geliştiği durumlarda zaman kaybetmeden müdahale gerekebilir.

Cerrahi, omurganın yeniden hizalanmasını, sinirlerin rahatlatılmasını ve eğriliğin stabilize edilmesini amaçlar. Bu nedenle ameliyat zamanlaması yalnızca eğrilik ölçüsüne değil, hastanın fonksiyonel durumuna ve yaşam kalitesindeki bozulmanın derecesine göre belirlenir.

Skolyoz Ameliyatı Sonrası Hastalar

Yetişkinlerde skolyoz ameliyatı sonrası tedaviye ihtiyaç duyan kişiler genellikle cerrahi sonrası ağrısı olan hastalardır. Ameliyat sonrası hastaların egzersiz programına başlayabilmeleri için cerrahi işlemin üzerinden en az bir yıl geçmiş olması gerekir. Ayrıca yakın zamanda çekilen bir röntgenin olması ve ameliyatı yapan hekimin onayı da gerekecektir.

Ameliyat sonrası hastalar için var olan kontraendikasyonlar arasında dengesiz bir durum olabilir, bu nedenle tedaviye gelmeden önce röntgen serisine mutlaka ihtiyacımız vardır. Sonrasında bizim de yapacağımız değerlendirme ile uygun şartlar sağlandığı takdirde ameliyat sonrası egzersiz tedavisine başlanır.